Grupa: Użytkownik
Posty: 238 #160022
Od: 2008-3-13
| Jeszcze nie kobieta, a już nie dziewczynka – właściwie nie wiadomo jak nazwać nastolatkę, która przechodzi przez trudny okres dorastania. Burza hormonów, poszukiwanie własnej tożsamości i coraz trudniejsze relacje z rodzicami. Jak przez to przejść bezboleśnie i kto może w tym czasie pomóc?
Najbardziej zauważalnym i oczywistym objawem dojrzewania jest rozwój fizyczności młodej osoby – gwałtowny skok wzrostu oraz zmiany proporcji twarzy i ciała, które następują głównie w okresie zwanym skokiem pokwitaniowym. U dziewcząt następuje on zwykle o około dwa lata wcześniej niż u chłopców, choć obecnie można zaobserwować jeszcze wcześniejsze dojrzewanie młodych pokoleń niż to miało miejsce kiedyś.
SOS dla ciała
W okresie dojrzewania dynamicznym zmianom podlega praktycznie całe ciało – zmniejsza się obwód talii, rozrasta się miednica i rozwijają narządy płciowe. Dziewczęta tracą kontrolę nad wyglądem własnego ciała, które wskutek aktywności hormonów żeńskich gwałtownie przybiera na wadze.
Dodatkowa warstwa tkanki tłuszczowej pojawia się na biodrach, udach, pośladkach, co nadaje nastolatkom bardziej kobiecy wygląd. Czasem jednak tkanka tłuszczowa gromadzi się w nadmiarze, co prowadzi do otyłości, która dotyczy od 5 do 15 procent polskiej młodzieży.
Skutkiem nadwagi są zaburzenia rozwoju motorycznego i układu ruchu, co może prowadzić nawet do skomplikowanych zaburzeń rozwoju psychospołecznego – kompleksów czy braku poczucia własnej wartości. Leczenie otyłości u dzieci jest trudne i czasochłonne, a dodatkowo istnieje poważne ryzyko utrzymania się nadwagi także w wieku dojrzałym.
Terapia polega głównie na ustaleniu diety i wzmożonej aktywności fizycznej, najlepiej poprzez uprawianie sportu. Należy także pamiętać, że dobrze zbilansowaną dietę, bogatą w substancje odżywcze konieczne do prawidłowego rozwoju może opracować tylko doświadczony lekarz-dietetyk.
Bywa jednak tak, że zmianom w wyglądzie fizycznym często towarzyszy także skrępowanie i wstyd. Nastolatki zaniepokojone gwałtownymi zmianami we własnym ciele nie akceptują ich i próbują ujarzmić - wtedy właśnie pojawiają się zaburzenia łaknienia w postaci anoreksji i bulimii.
Powszechnie uznane wzory kobiecego piękna prezentowane w mediach prowadzą do tego, że młode dziewczęta w pogoni za idealnym wyglądem stosują drastyczne metody odchudzania i głodówki. Frustracja wywołana niedostatecznym rezultatem odchudzania prowadzi zazwyczaj do zaostrzenia „diety” i jeszcze większego samozaparcia w podejmowanych działaniach.
W tym właśnie momencie szczególnie ważna jest dla dziewcząt matka, której rolą jest ukazanie prawdziwej istoty kobiecego piękna.
Leczenie ostrych zaburzeń łaknienia nie może się jednak obejść bez pomocy psychologa, którego zadaniem jest dotarcie do sedna problemu, często głęboko ukrytego. Rodzice muszą także pamiętać, że anoreksja i bulimia nie są jedynie „fanaberiami nastolatki” – nie leczone mogą doprowadzić do skrajnego wyczerpania i odwodnienia organizmu, a nawet do zgonu.
Nagły wzrost masy ciała i intensywne odchudzanie sprzyjają powstawaniu rozstępów, które są efektem spadku elastyczności włókien kolagenowych, rozciągających się na szybko rosnącym ciele. Występowanie rozstępów czyli czerwonych linii dobrze widocznych na skórze jest uwarunkowane nie tylko genetycznie - do częstszego ich powstawiania predestynuje także intensywne uprawianie sportu.
Rozstępy pojawiają się najczęściej na brzuchu, udach, biodrach czy piersiach i praktycznie nie da się zapobiec ich powstaniu – możliwe jest jedynie łagodzenie tych dolegliwości poprzez miejscowe stosowanie specjalnych kremów i żeli ujędrniających, dostępnych w aptekach.
Z dorosłością nie zawsze do twarzy
W okresie dojrzewania także twarz traci swój dziecięcy wyraz, co większość dziewczyn przyjmuje z radością jako „stawanie się dorosłą kobietą”. Właśnie wtedy pojawiają się fascynacje wszystkimi atrybutami prawdziwej kobiety – kolorowymi kosmetykami czy perfumami.
Młode dziewczyny przykładają dużą wagę do swojego wyglądu i są wobec siebie zazwyczaj bardzo krytyczne, gdyż chcą podobać się innym rówieśnikom. Ma to związek z kształtowaniem się tożsamości nastolatków, której ważnym elementem jest właśnie atrakcyjność fizyczna.
W najmniej oczekiwanym momencie może pojawić się jednak trądzik, który szpeci nie tylko twarz, ale także dekolt, plecy, ramiona czy szyję. Przyczyną jego powstawania są zmiany hormonalne, pod wpływem których dochodzi do nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych.
Objawem trądziku są liczne zaskórniki i grudki, zwane potocznie pryszczami – tworzą się one wtedy, gdy nakładające się na siebie warstwy zrogowaciałego naskórka wypełniają i zamykają ujście gruczołu łojowego. W tym miejscu bakterie, obecne zazwyczaj na powierzchni skóry, rozwijają się szczególnie dobrze i wywołują proces zapalny, którego efektem jest powstanie dużych, czerwonych i bolesnych grudek. Dodatkowo u niektórych dziewcząt trądzik może nasilać się bezpośrednio przed miesiączką, kiedy dochodzi do nadmiernego gromadzenia się chlorku sodu i wody w skórze.
Trądzik młodzieńczy to najczęściej występujące schorzenie skóry, pojawiające się w okresie dojrzewania. Leczy się go zazwyczaj poprzez podawanie antybiotyków, zwłaszcza tetracykliny czy erytromycyny. Dodatkowo można przyjmować także witaminy działające przeciwłojotokowo – PP, B2 czy C. W ciężkich przypadkach tego schorzenia stosuje się leki, które zawierają 13-cis kwas witaminy A czy sole cynku – jednak te preparaty mogą być przyjmowane tylko pod ścisłą kontrolą lekarza.
Oprócz doustnego przyjmowania leków trądzik leczy się także miejscowo – poprzez systematyczne oczyszczanie skóry roztworami spirytusowymi zawierających tymol, mentol, kwas salicylowy. Istnieją również preparaty gotowe, zawierające antybiotyki często w połączeniu z innymi składnikami w postaci roztworu i mniej drażniącej emulsji oraz żelu.
Skuteczne są także środki zawierające pochodną kwasu witaminy A, które po wywołaniu przejściowego podrażnienia zmniejszają czynność i wielkość gruczołów łojowych oraz rogowacenie ujść mieszków włosowych. W łagodniejszych postaciach trądziku można samemu wypróbować dostępne w aptekach preparaty kosmetyczne oraz leki dostępne bez recepty.
Ratunku: miesiączka!
W okresie dojrzewania najintensywniejsze zmiany zachodzą jednak wewnątrz samego organizmu. Pod wpływem hormonów żeńskich jajniki rozpoczynają produkcję komórek rozrodczych, co skutkuje pojawieniem się systematycznych miesiączek – około 11-13 roku życia.
Pierwsza menstruacja jest ważnym wydarzeniem w życiu każdej dziewczyny, z którym wiążą się także konsekwencje psychologiczne, warunkujące przyszłe podejście do fizjologicznych objawów kobiecości. Ważne, by dziewczęta nie traktowały okresu jako utrudnienia w życiu, ale normalny objaw bycia kobietą.
Pierwsza miesiączka nie oznacza jeszcze osiągnięcia pełnej dojrzałości rozrodczej - cykle są zazwyczaj bezowulacyjne, gdyż poziom hormonów produkowanych przez przysadkę i jajniki jest zbyt niski. Dodatkowo organizm młodej dziewczyny nie jest jeszcze przygotowany fizycznie do donoszenia ciąży i urodzenia dziecka.
Nastolatki skarżą się często na bardzo bolesne miesiączki, jest to dolegliwość powszechna w okresie pokwitania zwana pierwotnymi bolami menstruacyjnymi. Przyczyną tych bólów jest zwykle nadmierna czynność skurczowa mięśnia macicy połączona z jednoczesnym jej niedokrwieniem.
Bolesne miesiączki pojawiają się częściej u dziewcząt szczególnie wrażliwych, podatnych na stres i chwiejnych emocjonalnie. W takich przypadkach, gdy popularne środki przeciwbólowe nie pomagają, a dolegliwości nadal nie przechodzą, należy udać się do lekarza.
Młode dziewczyny mają ponadto nieregularne cykle menstruacyjne. Dzieje się tak ponieważ ich układ endokrynny dopiero dojrzewa i kształtuje się. Mniej więcej po 14-24 miesiącach od pojawienia się pierwszego okresu, dziewczyna powinna już miesiączkować regularnie. Zdarza się jednak, że cykl się wydłuża lub skraca, co może być spowodowane zmianą klimatu, nieregularnym trybem życia, albo silnymi emocjami.
Szczególnie niebezpieczne dla regularnego cyklu u nastolatek jest odchudzanie, które powoduje zaburzenia równowagi hormonalnej między korą mózgową, podwzgórzem, przysadką i jajnikami. W takim przypadku należy pilnie skontaktować się z ginekologiem-endokrynologiem, który zaleci odpowiednie metody leczenia. Jeśli natomiast zaburzenia cyklu zdarzają się sporadycznie, to nie ma powodów do obaw, gdyż mogą one wystąpić u każdej zdrowej kobiety.
Nastolatka a jej rodzice
Nie ma jednej recepty na wychowanie nastolatki – każda z nich jest bowiem inna, ma własny charakter, temperament i osobowość. Kluczem jest zrozumienie problemów dorastającej dziewczyny, wykazanie zainteresowania jej zmartwieniami i akceptowanie autonomii.
Rodzice często bagatelizują problemy dorastającej córki i traktują je z pobłażliwością. Tymczasem nastolatki mają swój świat, własne plany i oczekują od rodziców poszanowania ich intymności. W codziennym życiu z dojrzewającą nastolatką trzeba wykazać się cierpliwością, delikatnością i taktem.
Rodzice powinni dawać dziecku przykład własnym postępowaniem oraz być konsekwentnym w raz powziętych decyzjach wychowawczych. Należy pamiętać, że nastolatki nie lubią nakazów i zakazów, a znacznie łatwiej przyjmują prośby. Na koniec ostatnia rada – nie należy zapominać, że sami także kiedyś przechodziliśmy przez trudny czas dojrzewania.
źródło:int |
