Spirytyzm - praktyki mające na celu nawiązanie kontaktu z "tamtym światem" i wywoływania duchów; s. jest rodzajem okultyzmu; polega na wierze w duchy i siły nadprzyrodzone, które człowiek może wykorzystać dla własnych celów; zgodnie z doktryną s. śmierć nie istnieje; nie ma zmarłych; wywoływanie duchów oraz wiara w kontakt z nimi były i są rozpowszechnione w wielu religiach w tym w szamanizmie; voodo; kaodaizmie; religiach dawnych Słowian; Nauce Chrześcijańskiej; w Brazylii istnieje wspólnota s. o organizacji zbliżonej do kościoła o nazwie kardeciści; liczba ich sięga ponad milion, koncentrują się na opiece społecznej nad ubogimi i potrzebującymi oraz prowadzeniu ośrodków uzdrowienia duchowego; za dzieło programowe s. uważa się Księgę Duchów. Filozofia spirytualistyczna 1857, opublikowana przez Leona Danizarda Rivaila, znanego po pseudonimem Allana Kardeca; centralną ideą wyłożonego przez niego s. jest reinkarnacja; autor jej wyjaśnił, że "spirytualistą jest każdy, kto wierzy, że jest czymś więcej niż tylko istotą materialną"; w kolejnych pracach: Księga mediów 1861; Ewangelia według spirytyzmu 1864; Niebo i piekło 1865; Genesis Kardec publikował rezultaty swych badań nad mediami, uzdrowicielami i poltergeistami ("duchami stukającymi"). Zadaniem Kardeca reinkarnacja świadczy, że ewolucja ludzka stanowi ścieżkę ku doskonałości przez kolejne wcielenia; zagadnienie s. noszącego nazwę neokromancji, czyli sztuki wywoływania duchów zmarłych i konsultowanie z nimi ważnych decyzji życiowych znane jest też ze Starego Testamentu; do znanych s. należą także Artur Conan Doyle, Ernesto Bozzano; z ruchu s. i fascynacji filozofią indyjską, wyrosła teozofia i związany z nią ruch Towarzystwa Teozoficznego, utworzonego w 1875 r.; w 1882 r. w Londynie powstało Towarzystwo Badań Psychicznych, które bada zjawiska s. i parapsychologiczne; w 1925 r. w Paryżu odbył się Międzynarodowy Kongres Spirytystów; w doktrynie Kościoła rzymskokatolickiego s. jest potępiany, poczynając od papieża Aleksandra IV (od 1258 r.); w Katechizmie Pisa X, nazwany jest "zabobonem niewolnym od interwencji diabelskiej"; również Komisja doktrynalna Soboru Watykańskiego II zabroniła katolikom, praktyk s.; s. jest także potępiany przez Świadków Jehowy.
|